Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές για τα σαρκώματα μαλακών μορίων, οι οποίες επιλέγονται αναλόγως του υποτύπου (τύπος) σαρκώματος και το στάδιο της νόσου (τοπικά εντοπισμένη ή μεταστατική νόσος). Σε γενικές γραμμές, η θεραπεία των σαρκωμάτων μαλακών μορίων είναι πολύπλευρη. Αυτό απλά σημαίνει ότι διαφορετικά είδη θεραπειών συνδυάζονται είτε εναλασσόμενα, είτε και ταυτόχρονα.
Ειδικά αν ο όγκος έχει ήδη επεκταθεί σε άλλα όργανα, η θεραπευτική απόφαση είναι αρκετά πολύπλοκη επειδή εξαρτάται από τον τύπο του όγκου, αλλά και από τον τρόπο εξάπλωσής του.
Παρακαλώ να θυμάστε: Η θεραπευτική στρατηγική θα πρέπει να αποφασίζεται στα πλαίσια του ογκολογικού συμβουλίου.
Χειρουργείο
Οι περισσότεροι ασθενείς που έχουν σάρκωμα θα υποβληθούν σε χειρουργείο στα πλαίσια του θεραπευτικού πλάνου. Για τα επονομαζόμενα τοπικά εντοπισμένα σαρκώματα μαλακών μορίων – ο όγκος είναι ακόμα περιορισμένος στην πρωτοπαθή εστία – η αφαίρεση του όγκου είναι η καθιερωμένη θεραπεία, κάποιες φορές συνδυασμένη με ακτινοβολία και χημειοθεραπεία. Στις περισσότερες περιπτώσεις ίασης, αυτό επιτυγχάνεται με το χειρουργείο (επέμβαση, αφαίρεση).
Όταν ο χειρουργός αφαιρεί τον όγκο, θα πρέπει επίσης να εξαιρέσει το φυσιολογικό ιστό που περιβάλλει τον όγκο. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο να επανεμφανιστεί ο όγκος (υποτροπή).
Το χειρουργείο δε διαδραματίζει μόνο τον κύριο ρόλο στην τοπική νόσο, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις: αφαίρεση πρωτοπαθούς όγκου, αφαίρεση μεταστατικών εστιών και ανακούφιση από συγκεκριμένα συμπτώματα.
Παρακαλώ να θυμάστε: Το χειρουργείο πρέπει να διενεργείτε από χειρουργό εκπαιδευμένο, εξειδικευμένο στην αντιμετώπιση αυτής της ασθένειας.
Ακτινοβολία
Η ακτινοβολία χρησιμοποιείται για να ελέγξει τοπικά τον όγκο μετά το χειρουγείο (επικουρική θεραπεία). Ωστόσο, είναι εξαιρετικά σπάνιο να χρησιμοποιηθεί μόνη της για τη θεραπεία των σαρκωμάτων μαλακών μορίων σε περιπτώσεις που το χειρουργείο δεν είναι εφικτό, επειδή ο όγκος δε μπορεί να εξαιρεθεί.
Για τα σαρκώματα μαλακών μορίων, η ακτινοβολία μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά το χειρουργείο. Για πολλά σαρκώματα είναι καθιερωμένος ο συνδυασμός χειρουργείου και ακτινοβολίας. Αυτό συστήνεται για παράδειγμα για να αποφεχθεί τοπική υποτροπή, η οποία πιθανώς να προέλθει από μικροσκοπικά κύτταρα που μπορεί να έμειναν μετά το χειρουγείο, αλλά και για να καταστραφούν εστίες οι οποίες δε μπορούσαν να αφαιρεθούν χειρουργικά.
Συστηματική θεραπεία: Χημειοθεραπεία και Στοχευμένες Θεραπείες
Ενώ το χειρουργείο και η ακτινοβολία θεωρούνται εντοπισμένες θεραπείες, η χημειοθεραπεία είναι συστηματική (επηρεάζει όλο το σώμα). Αναλόγως του σταδίου της νόσου, έχει στόχο την ίαση και περιλαμβάνει την εισαγωγική (πριν το χειρουργείο) και την επικουρική (μετά το χειρουργείο) ή έχει στόχο ανακουφιστικό. Τα κυτταροστατικά φάρμακα μπορούν να χογηγηθούν μόνα τους (=μονοθεραπεία) ή συνδυαστικά (=συνδυασμένη χημειοθεραπεία) ή εναλλασόμενα το ένα μετά το άλλο.
Η απόφαση για το ποια θεραπεία θα επιλεγεί εξαρτάται από μια σειρά κριτηρίων: Την έγκρισή τους ή την αποτελεσματικότητά τους σε συγκεκριμένους υποτύπους, το στάδιο της νόσου, τον αντικειμενικό στόχο της θεραπείας, τις αναμενόμενες παρενέργειες, τη γενικότερη κατάσταση υγείας του ασθενή και την προσωπική του κατάσταση.
Τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα χημειοθεραπευτικά σκευάσματα είναι η doxorubicin και ifosfamide, αλλά και η dacarbazine, docetaxel, gemcitabine, paclitaxel και eribulin.12
Για πολλά χρόνια είχαμε λίγες θεραπευτικές επιλογές στα σαρκώματα. Το 2007 το trabectedin έλαβε έγκριση για τη θεραπεία των σαρκωμάτων μαλακών μορίων. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε νόσο που έχει ήδη εξαπλωθεί (προχωρημένο στάδιο), όταν η αρχικά χορηγούμενη χημειοθεραπεία (=1η γραμμή θεραπεία) αποδειχθεί αναποτελεσματική ή μη καλά ανεκτή.
Πέρα από τη χημειοθεραπεία νέες στοχευμένες θεραπείες μπορεί να αποτελέσουν επιλογή για συγκερκιμένους υποτύπους σαρκωμάτων μαλακών μορίων: το Imatinib (Glivec®) για τα GIST (γαστρεντερικοί στρωματικοί όγκοι) και το δερματοινοσάρκωμα προβάλλον (=DFSP), το Sunitinib για τα GIST, το Regorafenib για τα GIST, και το Pazopanib (Votrient®) για συγκεκριμένους υποτύπους προχωρημένου σαρκώματος μαλακών μορίων.